Kan een winkeldetective diefstal bij zelfscan intomen?

Oud-politieman en tegenwoordig privédetective Harry van Schaik (67) kijkt altijd eerst of de basis van de winkel op orde is. Een rommelige winkel met ongemotiveerd personeel nodigt namelijk uit tot stelen. Potentiële dieven zien dat de winkel versloft en slaan er een slaatje uit. ‘Als ze bijvoorbeeld zien dat de zelfscan op bepaalde tijden niet bemenst is, gaat dit als een lopend vuurtje rond.’ Bij steeds meer supermarktondernemers dringt gelukkig het besef door dat ze iets aan winkeldiefstal moeten doen, zegt Van Schaik.

In amper vijf maanden tijd schakelden 28 supermarkteigenaren zijn hulp in. Hij ziet dan al snel hoeveel prioriteit ze geven aan winkeldiefstal. ‘Sommigen betrappen drie dieven per week, anderen drie per jaar. Bij dat laatste antwoord vermoed ik dat de ondernemer veel geld verliest.’ Veel lege schappen met relatief dure producten kunnen een eerste aanwijzing zijn dat het dievengilde huishoudt in de supermarkt. ‘Stel je scant een schap met duur vlees. Het vak is leeg, maar volgens je pda moeten er nog vijf stuks zijn, dan weet je dat er mogelijk is gejat’, legt de detective uit. ‘Je bekijkt de beelden en ziet dat een klant vlees uit het schap pakt zonder te betalen. Het is eigenlijk een abc’tje, maar je moet er wel tijd in investeren.’

Nadat hij er op bezoek was geweest, belde een ondernemer Van Schaik op. Hij had een eyeopener. De man had net voor €1 miljoen zijn winkel verbouwd, maar realiseerde zich na het bezoek van de detective dat hij te weinig camera’s in zijn zaak had hangen om winkeldiefstal te detecteren. ‘Hij vond ze aanvankelijk te duur. Nu heeft hij er toch wat extra geïnstalleerd. Alleen met een gesloten camerasysteem lukt het namelijk om stelende klanten te confronteren. Dan kun je bijvoorbeeld zien of ze de gepakte producten weer terugleggen.’ Een gemiddelde dief bezoekt de winkel, volgens Van Schaik, 52 keer per jaar en komt meestal uit de buurt.

‘Confronteer je ze, dan kun je 51 gevallen van winkeldiefstal voorkomen.’ Dat confronteren werkt niet overal, waarschuwt hij. ‘In sommige wijken kun je dat vanwege de veiligheid beter niet doen.’ Zelfscan is een onomkeerbaar fenomeen. Supermarktondernemers mogen hier best wat meer aandacht aan besteden, zegt Van Schaik. ‘Hier moet echt 100 procent van de tijd iemand staan. Dat iemand voor een steekproef de zelfscanruimte in loopt, dat snap ik dus niet. De bezetting moet gewoon op orde zijn.’

Ondernemers schatten de tijd dat er een medewerker op het zelfscanplein staat doorgaans veel te hoog in, constateert de detective. Wel ziet hij ook ondernemers die van zelfscan de hoogste prioriteit maken. ‘Ik was bij één die het zelfscanplein en de servicebalie uit elkaar heeft getrokken. Dit voorkomt dat medewerkers te veel met elkaar kletsen en niet goed opletten. Deze supermarktondernemer is heel duidelijk: je bent op het zelfscanplein en daar blijf je.’

De grote meerderheid van de ondernemers die hem inschakelt, heeft winkeldiefstal flink zien toenemen. Door de veranderende moraal en mentaliteit denkt hij dat ook diefstal door personeel een grote vlucht kan nemen. Ook dit soort zaken doet hij af en toe. Zo had hij een keer te maken met statiegeldfraude. Een medewerker zette bierkratten op de band en draaide emballagebonnen uit voor zijn vrienden. Die leverden de bonnetjes dan weer in. Een oplettende kassamedewerker viel dit op: de jongens arriveerden zonder kratten in de winkel, maar leverden wel embalagebonnen in. Bij het zien van de camerabeelden kwam de fraude aan het licht. Van Schaiks advies om interne winkeldiefstal in te dammen: ‘Vertrouwen is goed, maar controle is beter.’

BRON: Maurice de Jong - Distrifood